Martijn Midde, adviseur milieu bij bouwcombinatie De Groene Boog, is betrokken bij de sanering. ‘In een gebied van 6.500 vierkante meter is de grond vervuild. Het is een specialistische klus om de grond af te graven en weer geschikt te maken voor de verdere bouw van de A16 Rotterdam.’
De afgegraven grond wordt verdeeld in drie categorieën. Martijn: ‘Een gedeelte van de grond is niet verontreinigd en kunnen we hergebruiken, die kunnen we gewoon in het werk toepassen. Er is grond die we kunnen reinigen en grond die zo vies is dat we het moeten storten. Die dekken we aan het einde van de dag af met een folie, zodat het niet weg kan waaien en niet kan gaan stinken.’ Als het erg droog is, wordt de grond ook bevochtigd, zodat het niet kan verstuiven.
Een voetbalveld
‘Een groot deel rondom de fabriek is onderzocht, zodat we vooraf al wisten waar de bodem het meest verontreinigd is. Daaruit bleek dat dat zo is bij het stuk van de fabriek zelf en een gedeelte in het bos waar vaten werden opgeslagen’, vertelt Martijn. Dat is dus zo’n 6.500 vierkante meter, ongeveer de grootte van een voetbalveld.
Veiligheidsmaatregelen
Voor de veiligheid is het hele terrein afgesloten met hekwerk, zodat je niet per ongeluk in aanraking kan komen met de vervuilde grond. Medewerkers binnen de ontgraving hebben een saneringsoverall, laarzen en handschoenen aan en afhankelijk van het weer en de verontreiniging dragen ze ook een masker. Martijn: ‘als het warm is kunnen ze last krijgen van vluchtige stoffen, dan zorgt een masker voor extra veiligheid.’
Door de uitvoerder worden regelmatig metingen gedaan van dampen die vrij kunnen komen. ‘Dat zijn bijvoorbeeld vluchtige stoffen als benzeen, legt Martijn uit. ‘Als er gevaar is dat omwonenden last kunnen krijgen van dampen of geurhinder, leggen we het werk meteen stil.’
Dijk en bos
‘We saneren nu een stukje bij de dijk, het bos hebben we al gedaan.’ Graven bij een dijk gaat natuurlijk niet zomaar, omdat de dijk dan kan verzwakken. Martijn legt uit hoe je dat wel kan doen. ‘We hebben eerst over een lengte van honderd meter een damwand tegen de Rotte geplaatst. Zo kunnen we de grond tot 1,5 meter diep afgraven, terwijl de damwand het water tegenhoudt. De werkzaamheden gaan tot nu toe voorspoedig. We verwachten deze week al met het eerste gedeelte klaar te zijn.’
Daarna gaan de werkzaamheden verder met de werkzaamheden op de plek waar straks de Rottemerentunnel komt. Martijn: ‘Op die plek graven we tot twaalf meter diep, omdat we ook zo diep moeten graven voor de aanleg van de tunnel. De grond is tot 3,5 meter diep verontreinigd, maar als we toch bezig zijn met graven, gaan we meteen door’.
Grondlagen
Normaal gezien kan je grondlagen goed zien als je gaat graven, maar nu is dat toch wat anders, heeft Martijn gezien. ‘Omdat de grond zo verontreinigd is, is het eigenlijk een grote zwarte ’bende’. Bij een klein stukje aan het begin van de dijk (de teen), lagen vaten opgeslagen. Daar was alleen de eerste anderhalve meter verontreiniging, daaronder zat schone veengrond. Daar waren de verschillende lagen wel mooi zichtbaar.’
De eerste fase van de sanering is bijna klaar. Daarna volgt de fase van het uitgraven van de verontreinigde grond in de tunnel, die duurt ongeveer 5 tot 6 weken.
Eeuwenoude informatie over de kade
Martijn Midde ziet vooral een zwarte bende, maar voor Stefan Loosen, beheerder waterkeringen bij het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, kijkt daar toch iets anders naar. Je kan de grondlagen toch een beetje zien en dat geeft informatie over de opbouw van de kade langs de Rotte.
‘Het is bijzonder. We hebben de mogelijkheid om goed de bodem van de waterkering te bekijken en te beoordelen. Door de verschillende lagen weet je hoe de kade in de loop der jaren is opgebouwd. De kade werd vroeger al gebruikt als weg voor veentransporten en dat kan je nu zien door verhardingen die gebruikt zijn in de kade. Er is veel steen aanwezig. En je ziet verschillende lagen zand en natuurlijk het veen, de oorspronkelijke bodem. We kunnen zelfs berekenen welke laag uit welk jaar komt. Als je weet dat kades ongeveer een centimeter per jaar zakken, weet je dat je ongeveer 180 jaar terug in de tijd kijkt als je op 1,80 meter diepte zit.’
‘We wisten al dat er puin, veen en zand in de kade zat. Maar nu kan je echt over een groot stuk de opbouw zien. Normaal doen we dat met grondboringen of sonderingen. Dan zie je maar een klein stuk, nu zien we tientallen meters.’